Bjeloruski novinar, aktivista i režiser Andrej Gnjot predao je u ponedjeljak kabinetu predsjednika Srbije Aleksandra Vučića otvoreno pismo u kojem više od 700 umjetnika i intelektualaca iz regiona i svijeta traži da se on ne izruči Bjelorusiji i da bude pušten iz kućnog pritvora.

 

“Pozivamo srpske vlasti da spriječe izručenje režisera Andreja Gnjota u Bjelorusiju, gdje mu prijeti zatvorska kazna, mučenje, pa čak i smrtna kazna”, navedeno je, između ostalog, u pismu.

 

U izjavi za Glas Amerike Gnjot je rekao da je pismo koje je predao važno jer se u njemu nalaze potpisi 783 važnih ljudi iz svih dijelova svijeta među kojima je i dobitnica Nobelove nagrade Svetlana Aleksijevič.

“Oni šalju glasnu poruku i veoma je važno da Vlada čuje barem njih jer postoji još mnogo ljudi na svijetu koji traže pravdu i moju slobodu”, kazao je Gnjot za Glas Amerike.

 

“Režim sprovodi užasnu represiju nad političkim neistomišljenicima, novinarima, aktivistima i to se pogoršava iz dana u dan. Pravda u Bjelorusiji više ne postoji”, rekao je Gnjot.

 

Gnjot je najavio da će u narednim danima apel predati i drugim najvišim zvaničnicima Srbije.

 

Radio Slobodna Evropa (RSE) navodi da je podršku ispred Predsjedništva Srbije Gnjotu pružilo nekoliko javnih ličnosti iz Srbije koje su potpisale apel.

 

Pisac Vladimir Arsenijević kazao je za RSE da se “sudbina Andreya Gnjota tiče svih nas”.

 

“Mi znamo kakvo je stanje demokratije u toj zemlji i kakva sudbina preti disidentima i ljudima koji se na bilo koji način bore protiv tog režima. Tako da, mislim da je sramota za našu državu da učestvuje u tako nečemu”, izjavio je Arsenijević, prenosi RSE.

 

Andrey Gnjot je, piše Glas Amerike, krajem oktobra 2023. uhapšen na beogradskom aerodromu po potjernici Interpola koju je za njim raspisala Bjelorusija, a koja je u međuvremenu ukinuta.

 

Od juna ove godine mu je zatvorska kazna zamijenjena kućnim pritvorom koji ističe 30. oktobra i on u Beogradu čeka konačnu odluku Srbije o izručenju Minsku koji ga tereti za navodnu utaju poreza.

 

Gnjot optužbe bjeloruskih vlasti protiv njega naziva lažnim, navodeći da je u pitanju “sistemski mehanizam gonjenja političkih protivnika” od režima u Minsku.

 

Apelacioni sud u Beogradu, podsjeća Glas Amerike, ukinuo je 11. septembra rješenje Višeg suda o izručenju Gnjota Minsku i vratio je predmet sudu na ponovno odlučivanje.

 

U odluci objavljenoj na sajtu Apelacionog suda, navodi se da je takva odluka donijeta posle žalbi Gnjotovih advokata.

 

U julu je Evropska federacija novinara (EFJ), zajedno sa novinarskim udruženjima iz Srbije, uputila poziv ministrici pravde Srbije Maji Popović da se usprotivi Gnjotovom izručenju.  

 

Predsjednica EFJ-a Maja Sever istakla je tada da je riječ o polički motivisanim optužbama protiv Gnjota. “Uzimajući u obzir povrede ljudskih prava u Belorusiji, uključujući torturu i nepravedna suđenja, snažno pozivamo ministricu pravde Srbije Maju Popović da odmah obustavi proces ekstradicije”, rekla je Sever.

 

Prema podacima od 1. decembra 2023. Komiteta za zaštitu novinara (CPJ), Bjelorusija je sa najmanje 28 novinara iza rešetaka bila treća zemlja na svijetu koja najviše zatvara novinare. Srbija, piše CPJ, u to vrijeme nije imala novinare u pritvoru, osim Gnjota, koji zbog nedostatka informacija nije uvršten na popis.

 

Izvor: Glas Amerike, RSE