Najmračniji period u historiji za novinarstvo.

foto: IFJ

Povodom godine od početka rata u Gazi međunarodne organizacije su ponovo upozorile na stravična ubijanja novinara.

Reporteri bez granica (RSF) objavili su saopštenje, naglašavajući da su izraelske snage metodično uništavale medijsku infrastrukturu palestinske teritorije i gušile novinarstvo. Rekli su da se solidarišu s novinarima u Gazi i ponovili poziv koji su uputili međunarodnoj zajednici da ih zaštiti.

Na mračnu godišnjicu, kako posljednju godinu dana opisuje Međunarodna federacija novinara (IFJ), ova organizacija ponovila je poziv za prikupljanje sredstava za podršku novinarima i medijskim radnicima u Gazi u njihovoj, kako je istaknuto, svakodnevnoj borbi da izvještavaju o ratu i ostanu živi.

Komitet za zaštitu novinara (CPJ) u saopštenju povodom 7. oktobra podcrtava da je više novinara i medijskih radnika poginulo u ratu između Izraela i Gaze nego bilo koje druge godine otkako je CPJ počeo da dokumentuje ubistva novinara 1992. Poređenja radi, navodi CPJ, 56 novinara je ubijeno u Iraku 2006. godine, što je druga najsmrtonosnija godina za novinare. Ponovili su da ciljano ili neselektivno ubijanje novinara, ako je počinjeno namjerno ili bezobzirno, predstavlja ratni zločin.

Otkako su prve bombe pale na Gazu ujutro 7. oktobra 2023., piše RSF, pravo na informacije o tome šta se dešava u palestinskoj enklavi nastavilo je da se smanjuje svakim danom.

U jednoj godini, prema informacijama RSF-a, više od 130 palestinskih novinara ubile su izraelske snage u Gazi. Najmanje 32 njih su gađani i ubijeni dok su obavljali svoj posao. RSF piše da su gotovo svi novinari na ovoj zatvorenoj teritoriji bili raseljeni nekoliko puta u proteklih godinu dana, a nekolicina onih koji su bili primorani u izgnanstvo nemaju izgleda da se vrate. Izraelske vlasti u međuvremenu, dodaje RSF, nastavljaju zatvarati pristup Gazi stranim novinarama, a nekoliko njih kojima je dozvoljeno da uđu u Gazu izvana mogli su to učiniti samo pod strogim nadzorom izraelske vojske.

Represija se tu ne završava, naglasio je RSF, te istakao da su kancelarije za medije uništene, novinari su hapšeni i mučeni, a internet i struja su redovno isključivani.

“Novinari koji na ovoj zatvorenoj teritoriji nastavljaju da rade bez obzira na sve su često žrtve propagandnih kampanja koje dovode u pitanje njihov integritet, optužujući ih da rade sa borcima ili da su učestvovali u napadima 7. oktobra”, naglašeno je iz RSF.

Organizacija je dodala da su ova šokantna kršenja slobode medija prošla nekažnjeno. Podsjećaju da počinioci, uprkos četiri prijave koju su podnijeli Međunarodnom krivičnom sudu (MKS) za ratne zločine protiv novinara u Gazi, još nisu privedeni pravdi, a da su zločini nastavljeni. Naglasili su i da, iako su izraelske vlasti često tvrdile da ne ciljaju novinare, brojna svjedočenja, istrage, pa i izjave izraelske vojske su u suprotnosti sa ovom tvrdnjom.

“Izraelske snage učinile su sve što je u njihovoj moći da spriječe izvještavanje o onome što se dešava u Gazi i sistematski su gađale novinare koji su preuzeli ogroman rizik da bi obavljali svoj posao”, izjavila je Rebecca Vincent, direktorica kampanja u RSF-u.

Kako je dodala, to je uticalo na pristup globalnoj javnosti informacijama o ratu. Poručila je da novinari imaju pravo da rade svoj posao izvještavajući o ovom ratu, a da “svi imamo pravo da znamo šta se dešava u Gazi”.

“RSF najoštrije poziva na hitno zaustavljanje nasilja nad novinarima u Gazi, na konkretne radnje za okončanje nekažnjivosti napada koji su se već dogodili i na otvaranje pristupa stranim novinarima bez odlaganja”, kazala je Vincent.

RSF je naveo i da su novinari u drugim dijelovima Palestine takođe bili podvrgnuti nasilnoj represiji u protekloj godini. Od 7. oktobra, piše RSF u saopštenju, desetine novinara sa Zapadne obale je privedeno i ostalo u izraelskim zatvorima.

RSF između ostalog navodi i da izraelski novinari koji kritikuju rat u Gazi i politiku vlade premijera Izraela Benjamina Netanyahua su takođe žrtve represije, zastrašivanja i policijskog nasilja od 7. oktobra 2023. godine.

IFJ je podsjetio na podatke Sindikata palestinskih novinara (PJS), u kojima je navedeno da je uništena 21 lokalna radio stanica, 15 lokalnih i međunarodnih novinskih agencija, 15 TV stanica, šest lokalnih novina, tri televizijska tornja, osam štampanih medija i 13 medijskih institucija. 

CPJ naglašava da su izraelske snage izvršile sva ubistva novinara i medijskih radnika u Palestini, osim dva. Dodali su i da su otkrili da je najmanje pet novinara bilo na meti Izraela zbog posla kojim se bave i da istražuje još najmanje deset slučajeva namjernog ciljanja. Podsjetili su i da su dva izraelska novinara ubijena u napadu Hamasa 7. oktobra 2023. godine.

Takođe, CPJ je objavio detaljne informacije o načinu ubistava novinara, spolu, hapšenjima palestinskih novinara, cenzuri i blokiranom pristupu Gazi, uključujući informacije o medijima koje je Izrael zatvorio, ali i broju redakcija i organizacija civilnog društva koje su urgirale da Izrael omogući nezavisni pristup Gazi. Detaljan prikaz je dostupan na ovom linku.

Izvor: RSF, CPJ, IFJ

___