Ubistvo malteške novinarke – veliki udarac slobodnom novinarstvu u Evropskoj uniji

Ubistvo malteške novinarke – Veliki udarac slobodnom novinarstvu u Evropskoj uniji

Ubistvo malteške novinarke – veliki udarac slobodnom novinarstvu u Evropskoj uniji

Ubistvo novinarke Daphne Caruana Galizia u Malti opomena je građanima i vlastima u Evropskoj uniji da novinarstvo na evropskom kontinentu već odavno više nije sigurna profesija.
 
 
Istraživačka novinarka i blogerka poginula je u eksploziji automobila u blizini svoje kuće, iako je nedugo prije ubistva policiju obavijestila o prijetnjama smrću koje su joj upućivane. Caruana Galizia je u svojim izvještajima optuživala vladu Malte za korupciju, a posljednje dvije godine svog rada posvetila je izvještavanju o nalazima iz Panama Papersa – dokumenata iz interne baze jedne od najvećih offshore advokatskih firmi Mossack Fonseca.
 
O kakvom se teškom udaru na cjelokupno novinarstvo u Evropskoj uniji radi, govore i podaci Evropskog komiteta za zaštitu novinara o ubistvima novinara na tom području od 1992. godine. Prema dostupnim podacima, Caruana Galizia jedna je od tek nekoliko novinara na području Evropske unije čije se ubistvo može dovesti u vezu sa njihovim novinarskim izvještavanjem o korupciji. Prije nje, ubistva novinara koja se dovode u vezu i sa mogućim pisanjem o korupciji dogodila su se u Litvaniji, Grčkoj, Poljskoj i Hrvatskoj, uz napomenu da u vremenu ubistava Hrvatska i Litvanija još uvijek nisu pristupile Evropskoj uniji.
 
U Litvaniji je 1993. godine ubijen 33-godišnji urednik lista Republica, Vitas Lingis, koji je, prema podacima CPJ-a pokrivao oblasti korupcije i kriminala. Lingis je prije nego što se ubistvo desilo istraživao priču o litvanskom kriminalnom podzemlju, a na dan ubistva trebao se naći sa vladinim zvaničnikom koji je pristao da mu pruži važne informacije za priču.
 
U Hrvatskoj je 2008. godine ubijen Ivo Pukanić, vlasnik i urednik političkog sedmičnika Nacional u kojem su često otkrivani slučajevi korupcije, organizovanog kriminala i kršenja ljudskih prava. Dva neidentifikovana muškarca u policijskim uniformama ubila su u Grčkoj 2010. godine Sokratisa Gioliasa, direktora Thema Radija i saradnika web stranice Troktiko. BBC je, citirajući kolege ubijenog novinara, napisao da je Giolias radio na priči o korupciji, čiji detalji nisu bili jasni.
 
U Poljskoj je 2015. godine ubijen 31-godišnji novinar Łukasz Masiak koji je uređivao nezavisnu web stranicu Nasza Mława i izvještavao o kontraverznim lokalnim temama, među kojima su i teme korupcije i kriminala. U javnosti se navodilo više motiva za njegovo ubistvo, navodi CPJ.
 
Daphne Caruana Galizia bila je poznata po svojim blogovima koji su u Malti privlačili veliku pažnju. Zbog njenog novinarskog rada, nazvali su je "žena Wikileaks", a nakon njenog ubistva Julian Assange je objavio da nudi nagradu od 20.000 eura onome ko pronađe ubicu novinarke. Njen sin Matthew Caruana Galizia, također novinar i programer Međunarodnog konzorcija istraživačkih novinara, izjavio je da je njegova majka napadnuta jer je stajala između vladavine zakona i onih koji su pokušali da ga krše. 
 
"Ovo se desi kada državne institucije nemaju dovoljno kapaciteta; posljedna preostala osoba je često novinar. To je čini prvom osobom koja umire", napisao je Matthew Galizia.