Dok iranski režim nastavlja sa suzbijanjem protesta iniciranih smrću 22-godišnje Mahse Amini, skoro polovina novouhapšenih su novinarke, uključujući dvije koje su suočene sa smrtnom kaznom, javljaju Reporteri bez granica (RSF) koji pozivaju na hitnu akciju kako bi se osiguralo njihovo puštanje na slobodu.

 

“Sve veći broj pritvaranja novinarki simbolično otkriva namjeru iranskog režima da sistematski utiša glasove žena. RSF je duboko zabrinut za sudbinu novinarki koje rizikuju da plate veoma visoku cijenu, uključujući smrtnu kaznu, jer su imale hrabrosti otkriti istinu koju vlasti nastoje ugušiti. Moraju biti pušteni odmah i bezuslovno”, ističu iz RSF-a.

 

Iz ove organizacije podsjećaju da su od početka protesta, koji su započeli 16. septembra kada je umrla Mahsa Amini, širom Irana uhapšena najmanje 42 novinara. Do sada je osam njih pušteno na slobodu, a 34 su i dalje u pritvoru, a među kojima je 15 novinarki. Trenutno je, kako piše RSF, zatvoreno pet puta više žena nego prije početka protesta te da broj privedenih novinarki nikada nije bio tako veliki. Navode podatak da je čak i tokom velikih protesta iz 2019. u Iranu od deset privedenih novinara četvero bilo novinarki.

 

“Žene su pionirke revolucije za rodnu ravnopravnost i bile su u prvim redovima prelaza iz teokratije u sekularnu demokratiju. Ne plaše se rizika od hapšenja, mučenja, pa čak i smrti, a vijesti saopštavaju odmah”, izjavila je Nazila Golestan, iranska novinarka i aktivistica za prava žena sa sjedištem u Parizu.

 

Kako javlja RSF, među privedenim novinarkama dva su slučaja posebno zabrinjavajuća. Nilufar Hamedi i Elahe Mohammadi - prve su novinarke koje su skrenule pažnju javnosti na smrt Mahse Amini, a sada su u zatvoru više od mjesec dana pod optužbama koje bi mogle rezultirati smrtnom kaznom jer su ih iranske vlasti optužile za “propagandu protiv sistema i zavjere za djelovanje protiv nacionalne sigurnosti”. Ove optužbe izazvale su oštru reakciju više od 500 novinara i medijskih aktivista u Iranu, koji su napisali apel za oslobađanje pritvorenih kolegica.

 

Nilufar Hamedi izvještavala je za novine Shargh iz bolnice u kojoj je Mahsa Amini bila u komi prije nego što je umrla. Hamedi je uhapšena 20. septembra. 

 

Elahe Mohammadi, novinarka lista Ham Mihan, otišla je u rodni grad Mahse Amini Saqez, koji se nalazi u regiji Kurdistan na sjeverozapadu Irana, kako bi izvijestila o njenoj sahrani, koja se pretvorila u jednu od prvih protestnih akcija. Mohammadi je privedena 29. septembra.

 

Nazila Maroufian je još jedna novinarka koja je pokušala otkriti istinu o smrti Mahse Amini i koja je takođe uhapšena 4. novembra. Maroufian, reporterka novinske web stranice Rouydad24, objavila je intervju s ocem Mahse Amini s naslovom “Oni lažu” u kojem je on negirao da njegova kćerka ima ozbiljnih zdravstvenih problema. Iako je tekst kasnije uklonjen, Nazila Maroufian je uhapšena i prebačena u zatvor Evin.

 

Prije novog talasa protesta i represije, tri novinarke su već bile iza rešetaka u Iranu, uključujući Narges Mohammadi, koja je u zatvoru od 16. novembra 2021. pod optužbama za propagandu i klevetu. Sa ukupno 48 pritvorenih novinara, uključujući 18 novinarki, Iran je, nakon Kine i Mijanmara, treća država u svijetu po broju zatvorenih novinara.

 

Iran je duži period jedna od najgorih zemalja po ljestvici slobode medija i nalazi se na 178. mjestu od 180 zemalja u RSF-ovom Svjetskom indeksu slobode medija za 2022.

 

Izvor: RSF