Malta pozvana da uspostavi Akcioni plan u spomen na ubijenu novinarku
Malta pozvana da uspostavi Akcioni plan u spomen na ubijenu novinarku
Daphne Caruana Galizia bila je poznata po razotkrivanju korupcije, pranja novca i zloupotreba vlasti na Malti i šire te je bila jedna od najistaknutijih istraživačkih novinarki u Evropi.
foto: daphnejournalismprize.eu
Povodom godišnjice ubistva malteške istraživačke novinarke Daphne Caruana Galizia, 18 organizacija za slobodu medija i novinara uputile su poziv Malti da uspostavi Nacionalni akcioni plan za slobodu medija i sigurnost novinara.
Organizacije, među kojima su i Međunarodna i Evropska federacija novinara (IFJ i EFJ), Komitet za zaštitu novinara (CPJ), Međunarodni institut za medije (IPI), pozdravljaju poziv malteških vlasti na javne konsultacije o slobodi medija te su podnijele skup preporuka na razmatranje. Ističe se da pokretanje javnih konsultacija dolazi nakon dugotrajnog dijaloga o institucionalnim i pravnim reformama na Malti, čiji je dosadašnji učinak predmet međunarodnog nadzora od ubistva novinarke prije osam godina.
Preporuke daju pregled ključnih međunarodnih standarda i dokumenata koji mogu poslužiti kao osnova za oblikovanje i provođenje budućih zakonodavnih i nezakonodavnih mjera zaštite novinara, te sadrži listu preporuka u kontekstu malteške medijske situacije.
Reforme bi trebalo objediniti u Nacionalni akcioni plan za slobodu medija i sigurnost novinara, koji bi se konkretno bavio složenim izazovima sa kojima se suočavaju malteški novinari i osigurao usklađenosti Malte s obavezama prema Evropskoj uniji, Vijeću Evrope i OSCE-u.
Organizacije su zatražile od malteških vlasti da usvoje Nacionalni akcioni plan za slobodu medija i sigurnost novinara, pri čemu su iznijele 14 preporuka koje bi trebale činiti osnovu i sadržaj tog plana. Neke od preporuka su kreiranje koordinisanog državnog okvira, osnivanje institucionalnog mehanizma za zaštitu novinara, fokusiranje na zaštitu novinarki, te provedba zakona koji sprečavaju SLAPP tužbe.
Kompletne preporuke su dostupne na ovom linku.
„Realizacija takvih preporuka bila bi prikladan i značajan način da se nastavi obilježavati život i naslijeđe Daphne Caruana Galizia, koja je ubijena u napadu automobilskom bombom 16. oktobra 2017. godine“, piše u saopštenju.
Ubice privesti pravdi
Organizacije su u saopštenju povodom godišnjice ubistva novinarke ponovile i svoj poziv da svi počinioci ubistva budu privedeni pravdi, te poručile da nastavljaju pratiti napredak u tekućim pravnim postupcima.
Daphne Caruana Galizia bila je poznata po razotkrivanju korupcije, pranja novca i zloupotreba vlasti na Malti i šire te je bila jedna od najistaknutijih istraživačkih novinarki u Evropi. Njeni tekstovi razotkrivali su mreže političke i finansijske korupcije, uključujući i otkrića iz afere Panama Papers. U trenutku ubistva radila je na slučajevima koji su uključivali visoke malteške zvaničnike i povezanost biznisa i kriminala.
Presuda dvojici članova malteške kriminalne grupe koji su obezbijedili automobil-bombu, korišten u atentatu na novinarku, donesena je 5. juna ove godine. Robert Agius i Jamie Vella proglašeni su krivima za saučesništvo u ubistvu i za nabavku vojnog eksploziva.
Pored Agiusa i Velle, za učešće u atentatu već su osuđeni braća Alfred i George Degiorgio, koji su dobili po 40 godina zatvora, te Vincent Muscat, koji izdržava kaznu od 15 godina. Melvin Theuma, koji je priznao da je bio posrednik u ubistvu, pomilovan je u zamjenu za svjedočenje.
Navodni nalogodavac, moćni malteški biznismen Yorgen Fenech, čeka suđenje, navela je Evropska federacija novinara u junu. Prethodno je, u februaru, pušten uz kauciju i uspio je ishoditi sudsku zabranu izvještavanja o postupku, što su organizacije za slobodu medija oštro osudile.
Po uzoru na njen rad i naslijeđe, Evropski parlament je 2020. godine ustanovio nagradu Daphne Caruana Galizia za novinarstvo, koja se svake godine dodjeljuje za izuzetna novinarska ostvarenja u Evropi.
___
Želite sedmični pregled vijesti, analiza, komentara i edukacija za novinare u Inboxu Vašeg e-maila? Pretplatite se na naš besplatni E-bilten ovdje.