Oštre reakcije na jučerašnje policijske pretrese nevladinih organizacija u Srbiji.

foto: Pixabay / Ilustracija

Jučerašnji upad naoružane policije u prostorije nekoliko nevladinih organizacija u Srbiji najoštrije su osudile brojne organizacije iz Srbije i regije.

Policija je jučer ušla u prostorije organizacija Građanskih inicijativa, Centra za istraživanje, transparentnost i odgovornost (CRTA), Trag fondacija, a bio je plan provjere i Centra za praktičnu politiku.

Iz Građanskih inicijativa je sinoć u 20 sati saopšteno da je policija i dalje bila prisutna u njihovim prostorijama i da je pretraga ušla u deseti sat.

“Tokom celog dana, policijski službenici su bili u stalnom kontaktu sa Tužilaštvom i zatražili su više od 100 dokumenata vezanih za USAID projekat, iako Građanske inicijative imaju samo pet odsto budžeta na jednom USAID projektu“, navedeno je iz Građanskih inicijativa, prenosi N1.

Dodaje se da ova akcija dolazi nakon višesedmičnih medijskih najava provladinih tabloida i režimskih medija da će se provesti istrage protiv organizacija civilnog društva koje primaju međunarodnu finansijsku podršku.

“Takav narativ, koji se godinama koristi za diskreditaciju organizacija koje se bave vladavinom prava, demokratijom i zaštitom ljudskih prava, sada je pretočen u konkretne institucionalne poteze, čime se jasno ugrožava sloboda udruživanja i delovanja”, kažu iz Građanskih inicijativa.

Iz Centra za istraživanje, transparentnost i odgovornost (CRTA) jučer su u objavi na Facebooku rekli da su tabloidi u Srbiji objavili vijest o dolasku policije čak i prije nego što se sam upad dogodio.

Iz organizacije Trag fondacija se navodi da je ova situacija još jedan pokušaj zastrašivanja organizacija civilnog društva koje se često nalaze na meti državnih funkcionera i njima bliskih medijskih kuća.

“Cilj ovakvih postupaka nije samo delegitimizacija rada civilnog sektora, već i stvaranje atmosfere straha i neizvesnosti u jeku studentskih i građanskih protesta koji se u poslednja tri meseca odvijaju širom Srbije”, navode iz Trag fondacije.

U planu je bila i provjera Centra za praktičnu politiku, ali je, kako je javilo Raskrikavanje.rs, utvrđeno da njihove kancelarije ne postoje, te da je ta organizacija neaktivna.

U objavi Raskrikavanja se navodi da su tabloidi objavili da je zakonski zastupnik Centra za praktičnu politiku Dragan Popović “pobjegao u Hrvatsku”, insinuirajući povezanost s ovom akcijom. Popović je za Raskrikavanje potvrdio da je na odmoru u Hrvatskoj i da se danas vraća u Srbiju. Naglasio je između ostalog i da Centar za praktičnu politiku nikada u historiji nije radio sa USAID-om.

Policijske pretrese osudila je grupa od 21 nevladine organizacije iz Srbije, saopštilo je Nezavisno udruženje novinara Srbije (NUNS), koje je među potpisnicima izjave. 

Glavni javni tužilac VJT u Beogradu Nenad Stefanović rekao je na konferenciji za medije da je od Ministarstva pravde SAD-a zatražena pomoć radi pribavljanja dokumentacije “koje mogu poslužiti kao dokaz u krivičnom postupku u Republici Srbiji pred nadležnim sudom“ protiv nevladinih organizacija.

On je istakao da postoje osnovi sumnje u zakonitost trošenja sredstava USAID-a, na šta ukazuje “prekomjerna koncentracija sredstava na računima nekoliko nevladinih organizacija“, “netransparentan proces dodjele sredstava“ i “odsustvo cjelovitih finansijskih izvještaja“. 

Nevladine organizacije podsjećaju da su SAD preko USAID-a i drugih američkih agencija, od 2000. godine, dodijelile Srbiji razvojnu pomoć u ukupnom iznosu od preko milijardu dolara. Najveći dio tih sredstava završio je u budžetu Republike Srbije i tim sredstvima je kroz državne institucije raspolagala politička većina. 

Organizacije naglašavaju da je jasno da spomenuta istraga nema veze sa USAID-om i korištenjem donacija od organizacija civilnog društva, već da vlast u Srbiji na ovaj način koristi USAID kao izgovor za pritisak i finansijsku kontrolu organizacija koje godinama unazad ukazuju i dokazuju zloupotrebe vezane za javne konkurse u Srbiji, kršenja zakona i izbornih prava građana.

U saopštenju nevladinih organizacija se ističe da umjesto što optužuje ove organizacije za nenamjensko trošenje donacija USAID-a, nadležne institucije bi trebalo da ispitaju trošenje sredstava koje su iz državnog budžeta dobile fantomske nevladine organizacije, za šta, kako je navedeno, postoje dokazi.

Iz nevladine organizacija iz Bosne i Hercegovine (BiH) U.G. Zašto ne su oštro osudili policijski pretres.

“Ove i druge organizacije civilnog društva u Srbiji meta su pokušaja vlasti da ih diskredituje i predstavi kao ‘strane plaćenike’ koji rade protiv interesa države. Znakovito je da su mediji bliski vlastima u Srbiji izvijestili o kulminaciji ovih napada u vidu policijskih pretresa čak i prije nego što je policija u utorak ujutro ušla u prostorije četiri spomenute organizacije”, saopšteno je iz U.G. Zašto ne. 

Poručeno je da ovakvi napadi na organizacije koje se bave razvojem demokratije, slobodom medija i integritetom informacionog prostora postaju sve češći i ozbiljniji.

“U svjetlu političkih promjena u Americi koje utječu na prilike u cijelom svijetu, rad organizacija civilnog društva dobija dodatno na značaju, a napadi koji se intenziviraju potcrtavaju potrebu da se jačaju mehanizmi koji štite civilno društvo”, saopšteno je iz U.G. Zašto ne uz poruku da solidarno stoje s kolegicama i kolegama u Srbiji.

Izvor: NUNS, U.G. Zašto ne

___