Potvrđen pad medijskog pluralizma u Evropi.

foto: Iz izvještaja CMPF

Rezultati Monitoringa medijskog pluralizma (MPM) za 2023. godinu potvrđuju pad medijskog pluralizma u Evropi. Od 32 analizirane zemlje - 27 država članica Evropske unije (EU) i pet zemalja kandidata - u sedam je zadovoljavajuća situacija, piše Evropska federacija novinara (EFJ), te ističe da nova studija potvrđuje hitnu potrebu da se značajno ojačaju odredbe Evropskog zakona o slobodi medija (EMFA), koji se razmatra u Evropskom parlamentu.

„Ova naučna studija pokazuje korak nazad za evropske vlade koje su upravo razvodnile EMFA kada dokazi pokazuju da bi ga trebalo znatno ojačati”, izjavila je Maja Sever, predsjednica EFJ. “Zamislite samo: vlade predlažu legalizaciju špijuniranja novinara upravo u vrijeme kada MPM pokazuje izuzetnu ranjivost evropskih novinara u pogledu digitalne sigurnosti. Ovo je nadrealno!“, dodala je.

Sever poziva Evropski parlament i Evropsku komisiju da ojačaju EMFA, ne samo da garantuju zaštitu novinarskih izvora, već i da istinski zaštite autonomiju redakcija, medijski pluralizam, nezavisnost javnih medija od političke moći, kao i nezavisnost privatnih medija od uplitanja vlasnika medija i oglašivača.

„Krajnje je vrijeme da EU garantuje evropskim građanima pristup besplatnim, pluralnim, pouzdanim i nezavisnim informacijama”, kaže ona.

Najnoviji izvještaj MPM-a objavio je 30. juna Centar za medijski pluralizam i slobodu medija (CMPF) i pokazuje sveukupno pogoršanje situacije medijskog pluralizma širom Evrope. Studija procjenjuje rizike po medijski pluralizam u 32 evropske zemlje a pojedinačnim izvještajem za svaku zemlju možete pristupiti ovdje. Izvještaj između ostalog pokazuje da je samo sedam zemalja u generalno povoljnoj situaciji, i to Njemačka, Švedska, Holandija, Danska, Belgija, Francuska i Litvanija.

U izvještaju MPM-a se napominje da, iako je fizička sigurnost općenito poboljšana, uglavnom zbog slabljenja pandemije COVID-19 i manjeg broja protesta povezanih s napadima na novinare, „online zloupotreba je u stalnom porastu, često dolazeći od političke elite koja treba da pomogne u stvaranju sigurnih i povoljnih uslova za nezavisno novinarstvo”.

Uslovi rada su takođe ostali problematični u nekoliko zemalja u kojima se vršila procjena, pri čemu su novinari bili primorani da se samozapošljavaju. U 2022. godini nijedna država nije usvojila pravni okvir protiv strateških tužbi protiv učešća javnosti (SLAPP), uprkos sve većem broju SLAPP-ova kojima je cilj da zastraši novinare i građanske aktiviste u mnogim zemljama koje su ocijenjene, dok se Poljska smatra najgorim prestupnikom.

U dijelu izvještaja u kojem se govori o zaštiti prava na informacije stoji da je sedamnaest zemalja ocijenjeno srednje rizičnim. Među njima su Albanija, Austrija, Bugarska, Hrvatska, Estonija, Grčka, Irska, Italija, Luksemburg, Malta, Crna Gora, Poljska, Portugal, Rumunija, Srbija, Slovenija i Sjeverna Makedonija. U 2021. samo su Španija i Turska bile u visokom riziku, 2022. a pridružili su im se Kipar i Mađarska.

O uslovima rada novinara piše da su pristojni radni uslovi ključni jer štite novinare od političkih i poslovnih uticaja što obeshrabruje cenzuru i autocenzuru. Unutar tog pokazatelja, navodi se, samo su Danska, Njemačka, Irska i Švedska ocijenjene kao zemlje sa niskim rizikom. Među zemljama koje su ocijenjene sa visokim rizikom su Hrvatska, Mađarska, Crna Gora i Rumunija i to sa ocjenom od 97 posto, što je najveći mogući nivo rizika.

Kada je u pitanju fizička sigurnost novinara, pet zemalja je ocijenjeno visokorizičnim: Albanija, Grčka, Švedska, Nizozemska i Turska, dok u dijelu o digitalnoj sigurnosti piše da je online zlostavljanje novinara u porastu u mnogim ocijenjenim zemljama te da uznemiravanje na internetu često ostaje neprijavljeno i, stoga, postoji podcjenjivanje obima problema.

Kompletan tekst nalazi se na ovom linku.

Izvor: EFJ

___