Tvorci filma uoči treće godišnjice ubistva američko-palestinske novinarke navode da su otkrili identitet ubice.

foto: Screenshot Zeteo / YouTube

Američka medijska kompanija Zeteo u četvrtak je objavila dokumentarac u kojem se tvrdi da su otkrili identitet izraelskog vojnika koji je ubio američko-palestinsku novinarku Shireen Abu Akleh 11. maja 2022. godine.

Dokumentarac “Ko je ubio Shireen?” identifikovao je 20-godišnjeg Alona Scagia kao osobu koja je ispalila hitac koji je usmrtio Abu Akleh dok je izvještavala o operaciji Izraelskih odbrambenih snaga (IDF) u gradu Jeninu na Zapadnoj obali.

Dva izraelska vojnika u filmu su identifikovala Scagia, koji je 2022. godine prvi put počeo služiti na Zapadnoj obali. Nakon pucnjave, unaprijeđen je u kapetana i premješten u drugu jedinicu, a poginuo je u borbi u Jeninu u junu 2024. godine.

“Nije bio sretan, kao, hej – ubio sam novinarku, naravno. Ali nije bilo kao da se iznutra jede, razmišljajući: Šta sam to uradio?”, rekao je jedan od njegovih saboraca u intervjuu.

Takođe, kako je izvijestio Komitet za zaštitu novinara (CPJ), film pokazuje neuspjeh američkih i međunarodnih vlasti u istrazi slučaja i osiguravanju pravde.

“Krivična odgovornost u cijelom lancu komandovanja jedini je put do pravde. Shireen Abu Akleh bila je američka državljanka i novinarka, a Sjedinjene Američke Države (SAD) imaju jasnu odgovornost da detaljno i brzo istraže njeno ubistvo i da kazne počinitelje”, rekla je izvršna direktorica CPJ-a Jodie Ginsberg.

“Neuspjeh SAD-a da zaštite svoje građane i novinare širom svijeta omogućava da ova ubistva prolaze nekažnjeno”, dodala je Ginsberg.

Dokumentarac sadrži ekskluzivne intervjue ne samo sa bivšim američkim zvaničnicima, već i sa bivšim visokim izraelskim zvaničnicima i vojnicima, kao i novinarima koji su lično poznavali Abu Akleh.

Dion Nissenbaum, izvršni producent dokumentarca, rekao je za Al Jazeeru da su pronašli neke zabrinjavajuće dokaze da su “i Izrael i Bidenova administracija prikrili Shireenino ubistvo i dopustili vojniku da pobjegne bez ikakve odgovornosti”.

Dok je izvještavala iz Jenina, Abu Akleh nosila je kacigu i jasno označen novinarski prsluk kada je ubijena. Medijska mreža Al Jazeera je ovaj čin osudila kao “hladnokrvno ubistvo”.

IDF je u septembru 2022. godine, nakon kratke istrage, saopštio da nije moguće “nedvosmisleno utvrditi” izvor pucnjave, ali da postoji “velika mogućnost” da je Abu Akleh “slučajno pogodio” Izrael.

Izraelska vlada, koju je u to vrijeme predvodio Naftali Bennett, u početku je pokušala svaliti krivicu na palestinske militante za njenu smrt, ali je nakon nekoliko mjeseci priznala da su izraelske trupe vjerovatno odgovorne, piše CPJ.

Navode i da je, prema podacima ove organizacije koji datiraju od 1992. godine, ovo prvi put da je potencijalni osumnjičeni imenovan u vezi s izraelskim ubistvom novinara.

Ova organizacija podsjeća i da su višestruke istrage zaključile da je Abu Akleh upucana od IDF-a, kao i da su neke analize, uključujući i CNN-ovu, pokazale da postoje dokazi da je Abu Akleh bila namjerno ciljana.

CPJ piše da su prošle dvije i po godine otkako je Ministarstvo pravde SAD-a obavijestilo Izrael da provodi istragu FBI-a o ubistvu. Izrael je saopštio, dodaje CPJ, da neće sarađivati ​​i još nema vremenskog okvira za završetak istrage.

Uprkos podnošenju višestrukih žalbi Međunarodnom krivičnom sudu, uključujući i žalbe porodice Abu Akleh i Al Jazeere, tužilac još nije otvorio istragu o njenom ubistvu, dodao je CPJ.

Organizacija je podsjetila i na svoj izvještaj iz maja 2023. godine, koji je pokazao da su tokom 22 godine pripadnici IDF-a ubili najmanje 20 novinara, te da, uprkos brojnim istragama, niko nije optužen za ove smrti.

CPJ naglašava da se sistemska nekažnjivost nastavila i u sadašnjem ratu, te da IDF nije proveo nikakve krivične istrage u vezi s ubistvima najmanje 174 palestinska i libanska novinara koje je ubio od 7. oktobra 2023. godine, čak ni u slučajevima gdje postoje značajni dokazi o ratnom zločinu.

Izvor: CPJ, Al Jazeera, Guardian