Prema Svjetskom indeksu medijskih sloboda (World Press Freedom Index) za 2022. godinu koji su objavili Reporteri bez granica, Bosna i Hercegovina se nalazi na 67. mjestu i pala je za devet mjesta u odnosu na prošlu godinu.

 

Srbija je najlošije rangirana od svih zemalja bivše Jugoslavije, iako se na skali popela za 14 mjesta u odnosu na izvještaj iz 2021. godine, i sada je na 79. mjestu u kategoriji „problematičnih zemalja“. U istoj kategoriji su i BiH, Slovenija (54. mjesto), Sjeverna Makedonija (57. mjesto) te Crna Gora (63. mjesto). Hrvatska je zauzela 48. mjesto i nalazi se u kategoriji “zadovoljavajućih”.

 

U najnovijem izvještaju Reportera bez granica navodi se da se u svijetu dogodila dvostruka polarizacija, pojačana informacijskim haosom, prisutna kako u pojedinačnim državama, tako i u odnosu među državama na međunarodnom nivou.  Na osnovu izvještaja za 2022. godinu, koji procjenjuje stanje novinarstva u 180 zemalja i teritorija, ukazuje se na katastrofalne efekte informacijskog haosa koji su posljedica djelovanja globaliziranog i nereguliranog online informativnog prostora, a koji potiče širenje lažnih vijesti i propagande.

 

Norveška u Evropi ostaje u vrhu Svjetskog indeksa slobode štampe, te i dalje zauzima prvo mjesto. Iznenađenje je da je Estonija zauzela četvrto mjesto, a Litvanija deveto. U pitanju su dvije bivše komunističke države i sada su među prvih deset po slobodi medija, dok Holandija, koja je ranije bila u prvih deset, više to nije i nalazi se na 28. mjestu. Grčka je na 108. mjestu i zamijenila je Bugarsku (91) na posljednjem mjestu u Evropi.

 

U Njemačkoj (16.), Francuskoj (26.), Italiji (58.) i Holandiji, novinari su fizički napadnuti, a na cijelom kontinentu su se suočavali s uvredama i prijetnjama svih vrsta.

 

Ističe se i da su evropske institucije počele provoditi mjere zaštite za novinare i slobodu štampe, a pokrenule su i postupak protiv Mađarske (85.) zbog kršenja evropskog zakona. Takođe, zabranili su medije koji šire rusku propagandu u kontekstu invazije na Ukrajinu (106.).

 

U izvještaju se navodi i da je pojačana represija u istočnoj Evropi i centralnoj Aziji.

 

“Novinari su ubijani i ozljeđivani na terenu, razina cenzure je takva da nije viđena od sovjetskog perioda, šire se masovne dezinformacije. U istočnoj Evropi, pored ljudskih tragedija, rat koji Rusija (plasirana na 155. mjestu) vodi protiv Ukrajine, stvara razorne posljedice po slobodu medija u regiji”, ističe se u izvještaju.

 

Dodaje se i da je čak pet novinara i medijskih radnika poginulo u pucnjavama tokom prvog mjeseca ruske invazije na Ukrajinu koja je počela 24. februara 2022.

 

Izvor: BH novinari, RSF