Upućen je poziv Srbiji na odgovornost zbog “ugošćavanja fabrike laži Vladimira Putina”

foto: Pixabay / Ilustracija

Zahvaljujući uticaju srpske vlade na medije i povoljnom političkom okruženju, RT, nekadašnja Russia Today, koristi svoju beogradsku kancelariju da prilagodi narative Kremlja prije nego što ih proširi po jugoistočnoj Evropi, piše u analizi Reportera bez granica (RSF) objavljenoj jučer.

RSF je u analizi pozvao Evropsku uniju (EU) i države članice da Srbiju pozovu na odgovornost zbog, kako je navedeno, “ugošćavanja fabrike laži Vladimira Putina”.

U septembru 2024. RSF poslao upit RT-u o misiji balkanskog biroa i njegovom odnosu sa ruskom vladom. Sjedište RT-a u Moskvi je, kako prenosi RSF, odgovorilo sljedeće: “Osnovali smo RT Balkan s jedinim ciljem da nerviramo Reportere bez granica”.

Provokativan, politički odgovor, kako kaže RSF, pokazuje da se RT pozicionira kao antiteza organizaciji koja brani slobodne, nezavisne i pluralističke medije. Ipak, dodaje RSF, takođe otkriva da RT ne želi da otkrije informacije o svojim ciljevima ili odnosu sa vladom, koje bi nezavisni medij, kako ovaj ruski medij tvrdi da jeste, trebalo da bude u mogućnosti da pruži.

“Zahvaljujući RT Balkan, vojna propaganda Kremlja napreduje unutar granica EU. U Srbiji, naciji okruženoj članicama EU i zemljama kandidatima, ruski narativi se pakuju za lokalnu publiku prije nego što se distribuiraju širom regiona. Ova fabrika laži se mora zatvoriti. EU i njene države članice moraju Srbiju, koja teži da se pridruži EU, smatrati odgovornom za olakšavanje rada propagandne mašine Vladimira Putina, implementirati sistemska rešenja za zaštitu evropskog informacionog prostora i čvrsto podržati pouzdano novinarstvo kao garanciju prava građana na informacije”, izjavio je Pavol Szalai, šef odjela RSF-a za EU-Balkan.

RSF podsjeća da se od svog osnivanja u Moskvi 2005. godine RT razvio u mrežu televizijskih kanala, web stranica i naloga na društvenim mrežama koji objavljuju sadržaje usklađene s propagandom Kremlja na engleskom, španskom, francuskom, arapskom, njemačkom i ruskom jeziku.

Piše i da je RT Balkan zvanično pokrenut 15. novembra 2022., a kao servis za online emitovanje i multimedijalni sajt na srpskom jeziku je imao za cilj da pruži “alternativnu perspektivu na regionalna i svjetska dešavanja“, sa planovima da se proširi na televizijski kanal do 2024. godine.

U analizi RSF je postavio objavu sa X-a glavne urednice RT-a Margarite Simonyan koja je nagovijestila motiv RT-a da se proširi na Srbiju. “Pokrenuli smo RT na Balkanu. Jer Kosovo je Srbija” – napisala je Simonyan.

Podsjećaju da je u martu 2023. godine, u svom prvom intervjuu za lokalne medije, za srpski javni servis, Jelena Milinčić, tadašnja glavna urednica RT Balkan, rekla: “Mi nismo ovdje da vodimo web stranicu, već da pokrenemo televizijski kanal. Odavno smo pozvani da dođemo u Srbiju… U interesu Srbije je da ovdje ima i rusku TV stanicu”...

Dvije godine nakon pokretanja, RT Balkan još nema televizijski kanal ali je ipak, kako navodi RSF bazirajući se na mišljenja stručnjaka koji istražuju ruski uticaj u Bosni i Hercegovini, Kosovu i Crnoj Gori, a koji su citirani u nedavnom dokumentarcu regionalne medijske mreže BIRN, izrastao u glavno rusko sredstvo za širenje propagande na Balkanu.

RSF navodi da postoji nekoliko objašnjenja zašto je RT odabrao Srbiju za svoju kancelariju na Balkanu i zašto su predstavnici RT-a otvoreni u svojim namjerama. Jedno od objašnjenja je da Rusija i Srbija imaju dugogodišnje odnose ukorijenjene u zajedničkoj kulturi slavenskog naslijeđa i pravoslavnog hrišćanstva. To je, piše RSF, učinilo Rusiju popularnom među dijelom stanovništva Srbije i stvorilo bliske odnose između ruskih političara i njihovih srpskih kolega. 

RSF takođe spominje da RT na svojoj web stranici ne navodi ime glavnog urednika niti fizičku adresu, što je, smatraju, u suprotnosti sa medijskim zakonima u Srbiji. Jedine kontakt informacije su fiksna i generička e-mail adresa, i navedena je adresa za posjetioce sajta zainteresovane za rad u RT Balkan. U Srbiji je, objašnjava RSF,  neobično da novinska kuća ili neprofitna organizacija uključi e-mail za kandidate za posao kao dio odjeljka za kontakt informacije na web stranici.

Iako imena novinara i urednika nisu lako dostupna, RSF naglašava da su identiteti kolumnista istaknuti. Neki su, kako se dodaje, poznati novinari, drugi su profesori, umjetnici ili javne ličnosti, a većina njih je, naglasio je RSF, poznata po svojim desničarskim i nacionalističkim političkim stavovima. RSF piše da je RT angažovao bosanskohercegovačkog pisca Muharema Bazdulja, koji, istaknuto je, glasno podržava srpske nacionalističke političare, kao i srpskog desničarskog politikologa Slobodana Antonića, profesora Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.

U analizi RSF-a se navodi i da sadržaj RT Balkan citiraju i objavljuju štampani, online i TV tabloidi koji šire propagandu Vlade Srbije. 

Kompletna analiza dostupna je na ovom linku.

Izvor: RSF

___