Saopštenje 41 organizacije civilnog društva iz BiH: Poziv Vijeću naroda da zaustavi usvajanje zakona

foto: Mediacentar Sarajevo

Zakoni koji su usvojeni na jučerašnjoj 18. sjednici Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS) predstavljaju osvetnički udar na sve kritičke glasove u Republici Srpskoj, piše u zajedničkom saopštenju koje potpisuje 41 organizacija civilnog društva iz Bosne i Hercegovine (BiH). Osvetnički udar usmjeren je prije svega na udruženja građana koja nisu pod kontrolom vlasti, medije i opozicione glasove, navedeno je u saopštenju.

Organizacije ističu da je usvajanjem tzv. “zakona o stranim agentima”, kojim se prijeti već dugi niz godina, vlast stvorila preduslove za sistemski progon neistomišljenika.

Također, navode da je usvajanje izmjena Krivičnog zakonika RS-a, kojim se nastoje prisiliti poslanici na državnom nivou, nosioci pravosudnih funkcija i drugi zaposlenici institucija BiH da “slijepo slušaju odluke vladajuće većine u RS”, predstavlja grubi udar na temelje demokratije u ovoj zemlji.

Predstavnici organizacija cvilnog društva napominju da je usvajanje zakona proteklo u atmosferi linča i progona, a kulminiralo je sinoćnjim napadom savjetnika predsjednika RS-a na novinare, koji su najoštrije osudili.

Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija usvojen je po hitnoj proceduri i uz objašnjenje da se njegovim neusvajanjem “stvaraju pretpostavke za urušavanje ustavnog uređenja”. Iz organizacija civilnog društva kažu da je time “vlast unaprijed stavila metu na brojne medije i organizacije koje je prethodnih dana označila kao ‘neprijatelje’“.

Zakon je, kako ističu, donesen kao vid osvete i dio paketa odgovora na presudu Miloradu Dodiku, čime su “ogoljene sve floskule koje su se do sada plasirale da je cilj ovog zakona ‘povećati transparentnost i zabraniti politički rad udruženjima’”.

Organizacije civilnog društva napominju da institucije RS-a, zahvaljujući usvojenom “zakonu o stranim agentima”, mogu kontrolisati finansijsko i svako drugo poslovanje organizacija civilnog društva. Osim toga, prema tom zakonu se udruženjima zabranjuje političko djelovanje, koje se “prethodnih godina očigledno nije odnosilo na nevladine organizacije pod kontrolom vlasti koje se finansiraju iz budžeta i koje su otvoreno podržavala stranke i kandidate na izborima”.

Zbog usvajanja ovog zakona na udaru će se naći sve organizacije iz RS-a koje se finansiraju iz međunarodnih izvora koje će po automatizmu nositi etiketu “strani agenata”, iako se iz tih istih izvora finansira i vlast u ovom bosanskohercegovačkom entitetu. Ovim zakonom se, kako navode, svim udruženjima koja imaju nezavisno finansiranje zabranjuje da predlažu zakone ili da “utiču na javno mnjenje”.

“Ovaj zakon je osnov da se svako udruženje koje ne bude po volji vlasti nađe na udaru raznih nedorečenih odredbi i proizvoljnih tumačenja, a u konačnici da bude i ugašeno pod izgovorom da politički djeluje ili urušava ustavni poredak. Na udaru mogu biti svi, od onih koja se bore za ljudska prava i protiv korupcije do sportskih organizacija, udruženja za prava žena, sindikata, udruženja za zaštitu prava potrošača i humanitarnih organizacija”, istaknuto je u saopštenju.

Usvajanje “zakona o stranim agentima”, upozoravaju organizacije, prouzrokovaće nesagledive posljedice i po brojne organizacije koje već dugo godina na razne načine pomažu građanima kroz socijalnu pomoć, zaštitu od nasilja i nasilnika, humanitarne akcije, pružanje pravne pomoći i sl.

Predviđaju da ovo neće dovesti samo do gašenja ili zabrane rada udruženja te suzbijanja kritičkih glasova, već će proizvesti negativne ekonomske posljedice kroz izolaciju RS-a, zaustavljanje evropskih integracija i smanjenje investicija.

“Zbog toga pozivamo delegate u Vijeću naroda da zaustave usvajanje ovih restriktivnih zakona i apelujemo na vlasti da se suzdrži od ove i drugih osvetničkih akcija koje najavljuju”, zaključuju u saopštenju.

Ovo saopštenje potpisuje 41 organizacija civilnog društva iz BiH među kojima su, između ostalih: Banjalučki centar za ljudska prava, Centar za demokratiju i tranzicionu pravdu iz Banjaluke, Centar za građansku suradnju iz Livna, Centar za mlade KVART iz Prijedora, Centar za promociju civilnog društva-CPCD, Centri civilnih inicijativa-CCI, Fondacija “Lara” iz Bijeljine, Fondacija “Udružene žene” iz Banjaluke, Helsinški parlament građana Banja Luka, Kuća ljudskih prava Banja Luka, Oštra nula, Mreža za izgradnju mira, Restart Srpska, Transparency International u Bosni i Hercegovini (TI BiH), Udruzenje “Novi put” iz Mostara, te udruženja “Mikro mreža” iz Gradiške, eTrafika.met, Stop mobbing, Umbrella, Semper-portal Gerila, Dignitet i druge.

Izvor: Transparency International

___