Brojni mediji pridružili su se generalnom štrajku dok u režimskim idu ustaljeni programski sadržaji i reality programi.

foto: Studenti u blokadi/ Screenshot X

Društvene mreže prethodnih dana preplavljene su pozivima na generalni štrajk u Srbiji, na šta su u srijedu zvanično pozvali studenti u blokadi koji već dva mjeseca protestuju u gradovima širom Srbije. Protestom traže krivičnu i političku odgovornost za smrt 15 osoba u padu nadstrešnice koja se dogodila 1. novembra 2024. u Novom Sadu.

Pozivu na generalni štrajk koji je počeo danas, a koji podrazumijeva prekid rada na jedan dan, od jučer se pridružuju mediji, novinarska udruženja i organizacije civilnog društva, te brojni fakulteti, ustanove kulture, ljekari, preduzetnici, ugostitelji, nastavnici i profesori i drugi građani i kompanije.

Među medijima koji su se pridružili generalnom štrajku su N1 Srbija, Nova.rs, Danas, Sport klub, Cenzolovka, novinske agencije Beta i FoNet, časopisi Vreme, Nedeljnik, Mreža za istraživanje kriminala i korupcije – KRIK, Autonomija, Žig info, Južne Vesti, Balkanska istraživačka mreža Srbije – BIRN, Koalicija za slobodu medija Srbije, Radio Goraždevac i KoSSev portal,  Asocijacija nezavisnih elektronskih medija - ANEM i njen portal Bezbedni novinari i drugi mediji i medijske organizacije i udruženja.

Iz medija koji su se odazvali pozivu studenata na generalni štrajk su poručili da će na svojim televizijama, portalima i drugim komunikacijskim kanalima isključivo izvještavati o toj temi i akcijama koje budu realizovane u gradovima širom Srbije. Najavljen je i 15-minutni prekid programa i zatamnjivanje stranica.

“Kao medij posvećen interesu javnosti, smatramo da je naša odgovornost da građanima omogućimo pravovremene i sveobuhvatne informacije o događajima koji utječu na njihovu svakodnevicu i društvo u cjelini. Zato ćemo u petak izvještavati isključivo o događajima vezanim za generalni štrajk, kako bismo osigurali da javnost bude potpuno informirana o ovom protestu”, saopštili su sa N1 Srbija.

Iz ovog medija su dodali da će njihove kolege, čiji rad nije povezan sa izvještavanjem, danas ostati kod kuće. Pridružujući se generalnom štrajku, isto su najavili i iz Danas.rs.

Odlukom uredništva, generalnom štrajku su se odazvali i portal Nova.rs i novine Nova. Na ovom portalu se od 7 jutros izvještava samo o generalnom štrajku, a najavili su da će se na kioscima za vikend naći posebno, izmijenjeno, “protestno” izdanje njihovih novina, koje će biti posvećeno isključivo generalnom štrajku.

Generalnom štajku su se pridružile i kolege sa Sport Kluba odakle su najavili da danas neće emitovati emisije, da će portal prestati sa radom, dok će sportski događaji koji će biti emitovani uživo ići bez komentara. U istom periodu neće biti objavljivanje sadržaja na kanalima Sport Kluba na YouTubeu, Instagramu, TikToku, Facebooku i X-u.

N1 Srbija, Danas.rs, Nova i Sport klub pripadaju grupaciji United Media koji su i u ime grupacije objavili saopštenje o pridruživanju generalnom štrajku.

“Ovo je trenutak kada je od ključne važnosti da se celo društvo ujedini i pokaže da podržava hrabri glas mladih koji traže poštovanje zakona, funkcionisanje pravne države i vladavinu prava“, ističe se u saopštenju.

Poziv za pridruživanje generalnom štrajku jučer je uputila i Koalicija za slobodu medija Srbije iz koje su pozvali medije i medijske radnike da danas na 15 minuta obustave svoj rad, a da u preostalom periodu izvještavaju o najavljenom generalnom štrajku u Srbiji. Članice ove koalicije su najavile da će se na njihovim komunikacijskim kanalima nalaziti ilustracija sa natpisom “generalni štrajk” Marka Somborca. Iz Koalicije su pozvali televizije da na 15 minuta zatamne ekrane i prikažu ilustraciju Somborca, a radio stanice da prekinu program na 15 minuta.

foto: Ilustracija/Marko Somborac

Osim toga, pozvali su sve građane Srbije da im se danas u 11:15 sati pridruže ispred zgrada javnih medijskih servisa u Beogradu i Novom Sadu i na taj način zajedno daju podršku “hrabrim glasovima pojedinih sindikata, radnika i radnica u RTS-u i RTV-u koji traže promenu uređivačke politike, kao i ostavke rukovodećih ljudi u ovim medijskim kućama”.

Iz ANEM-a su poručili da će tokom generalnog štrajka isključivo baviti hitnim slučajevima napada na novinare, novinarke i druge medijske radnike, ukoliko ih bude.

“Nadamo se da će se sa sada već ustaljenom praksom pretnji i ugrožavanja sigurnosti naših kolega, ali i studenata, srednjoškolaca, njihovih nastavnika, roditelja i svih drugih građana koji zahtevaju da institucije počnu da rade svoj posao – konačno prekinuti”, poručili su.

Višemjesečne proteste u Srbiji obilježili su napadi na novinare, cenzurisanje i pritisci na novinare. Novinarka “Novosti” Vojislava Crnjanski Spasojević je u otvorenom pismu koje je uputila medijima u utorak navela da je dobila otkaz na dan nakon što je na svom Instagram profilu objavila fotografije sa protesta ispred Ustavnog suda Srbije. Dodala je i da je otkaz dobila uz obrazloženje da je postala tehnološki višak u redakciji. Iz Nezavisnog udruženja novinara Srbije su zatražili od ovog medija pojašnjenje u vezi sa ovim slučajem, ali odgovor nisu dobili.

Putem otvorenog pisma na Facebooku se također obratio i novinar RTS-a Milan Srdić iz Novog Sada, koji je rekao da mu je nakon jednog uključenja uživo poslije tragedije u ovom gradu onemogućeno da izvještava. Nakon što mu je to dozvoljeno, njegov prilog u dnevniku je, kako je rekao, izmijenjen i skraćen. Dodao je i da je ekipa RTS iz Novog Sada uvijek bila tu da izvještava, ali da je većina snimljenog materijala objavljivana samo na sajtu RTS-a. Iz Udruženja novinara Srbije su istakli da ovakvo tretiranje novinara ugrožava njihov položaj i onemogućava im da javnost informišu o problemima u njihovoj zajednici, koji utiču na čitavo društvo.

Budući da su proteste u Srbiji od novembra prošle godine pratili brojni napadi na demonstrante koji su uključivali udaranje automobilima, fizičke nasrtaje, napade palicama i noževima, Centar za istraživačko novinarstvo Srbije – CINS jučer je objavio mapu koja od 22. novembra 2023. bilježi napade na učesnike protesta i blokada.

Početni incident koji se nalazi u mapi CINS-a je napad na studente Fakulteta dramskih umjetnosti u Beogradu koji se desio tokom njihovog protesta i odavanja časti stradalima u padu nadstrešnice u Željezničkoj stanici u Novom Sadu.

“Napadi su locirani na osnovu medijskih izveštaja i video snimaka sa društvenih mreža iz kojih se jasno može videti da je do incidenta došlo. Oni su podeljeni po kategorijama, sa tačnim mestom i datumom dešavanja”, naveli su iz CINS-a.

Iz CINS-a su pozvali sve svoje čitatelje da prijavljuju napade sa protesta i njihovoj redakciju šalju video snimke koji to potvrđuju. Tim CINS-a piše da će jednom sedmično ažurirati mapu sa aktuelnim podacima.

I dok mediji širom Srbije iz minute u minutu uživo izvještavaju o protestima i generalnom štrajku, tabloidi brišu tekstove u kojima blate studente, a na Pinku, RTS-u i Narodnoj TV se emituje ustaljeni programski sadržaj, uključujući emitovanje reality programa i emisija zabavnog sadržaja.

Današnji generalni štrajk u Srbiji predstavlja kulminaciju višemjesečnih protesta, nezadovoljstva i tragičnih događaja koji su se desili u toj zemlji. Jedan od ključnih trenutaka bio je pad nadstrešnice u Novom Sadu 1. novembra kada je poginulo 15 osoba, a taj događaj je pokrenuo bunt studenata i ostalih građana.

___