U savremenom društvu digitalizacija kulturne memorije – uključujući jezik, tradiciju i publikacije – predstavlja važno sredstvo za očuvanje identiteta, posebno kada je riječ o nacionalnim i etničkim manjinama. Očuvanje i promocija kulturne baštine manjinskih zajednica kroz digitalizaciju u Bosni i Hercegovini, kao i u ostalim dijelovima Zapadnog Balkana, suočavaju se s brojnim izazovima, poput nedostatka finansijskih sredstava iz javnih fondova, nepostojanja strategija koje definišu načine i organizaciju zaštite i promocije kulturne baštine, te ograničenih kapaciteta predstavnika manjina da implementiraju, organizuju i upravljaju ovakvim procesima.

Unatoč sličnim izazovima, Mediacentar Sarajevo već 30 godina doprinosi trajnom očuvanju novinske građe Bosne i Hercegovine. Digitalni arhiv štampe INFOBIRO omogućava pristup građi iz perioda od 1850. godine do danas, a posebna pažnja posvećena je digitalizaciji novina koje su izdavale manjinske zajednice. Digitalizacija manjinskih novina predstavlja značajan korak u očuvanju historijske građe, koja istovremeno omogućava njenu dostupnost istraživačima, studentima, profesorima i svim drugim zainteresovanim građanima.

Mediacentar je odnedavno počeo uvrštavati časopis “Jevrejski glas”, koji je izlazio od 1930. do 1941. godine u Sarajevu, u svoj historijski arhiv publikacija koje su procesom digitalizacije postale digitalno dostupne i pretražive. Historijska građa, kao i novinska izdanja manjina u BiH, besplatno su dostupni svim korisnicima s IP adresama u BiH kao dio zajedničke kulturne baštine zemlje, u skladu s Preporukom Evropske unije o digitalizaciji i online dostupnosti kulturnih dobara i digitalnoj zaštiti 2006/585/EC, te Zaključcima Savjeta Evropske unije o online dostupnosti kulturnih dobara i digitalnoj zaštiti 2006/C 297/01.

Digitalizacija ovog časopisa u središtu je projekta koji Mediacentar Sarajevo provodi u saradnji s Institutom za filozofiju i društvenu teoriju Univerziteta u Beogradu i Udruženjem za podršku promociji jevrejske kulture, tradicije i turističkih potencijala Haggada iz Sarajeva.  Projekat “Oživljavanje jevrejske kulture na Zapadnom Balkanu”, koji podržava UNESCO, dio je šire inicijative “Kultura i kreativnost za Zapadni Balkan”, koju finansira Evropska unija. Cilj projekta je podsticanje dijaloga na Zapadnom Balkanu kroz jačanje kulturnog i kreativnog sektora, s namjerom da se ostvari veći društveno-ekonomski uticaj.

“Jevrejski glas” predstavlja bogatstvo informacija koje oslikavaju svakodnevni život, izazove i dostignuća jevrejske zajednice, nudeći uvid u društvene i kulturne aktivnosti. Časopis ima veliki potencijal za istraživanja i značaj u promociji nasljeđa, kao i mogućnost uključivanja u kulturni turizam i kreativnu industriju. Pretraživanjem članaka kroz INFOBIRO arhiv korisnici mogu doći do informacija koje su već bile zaboravljene, poput tekstova Benjamina Pinte iz 1930. godine, koji je putujući kroz bh. gradove bilježio činjenice o ovoj zajednici. U članku pod nazivom “Kroz Bosnu: Banja Luka” nalazimo podatke o broju Jevreja u ovom gradu i intelektualnim potencijalima ove zajednice.

“Banja Luka sistematski regrutuje iz svojih redova intelektualne snage. Ona koja ima 386 Jevreja u svemu dala je do danas preko 10 svojih ljudi s akademskom titulom, i isto toliki broj njenih članova je danas na visokim školama. Ako uzmemo, da je Sarajevo koje ima preko 8 hiljada Jevreja do danas dalo u svemu 65 intelektualaca, onda vidimo da je mala Banja Luka dala njih u u omjeru skoro četiri puta više, a na visokim školama ih ima 10 puta više.”

Posebnu vrijednost imaju reklame objavljivane u ovom časopisu, jer sadržajna i vizuelna analiza tih reklama predstavlja autentičan materijal za uvid u industriju tadašnjeg vremena. Sadržaj Jevrejskog glasa nije bio usmjeren isključivo na jevrejsku zajednicu, već je uredništvo Glasa posvećivalo pažnju i kulturnom životu Sarajeva, uključujući i redovan repertoar Narodnog pozorišta. Tekst pod naslovom “Pregled pozorišnog rada u sezoni 1930–31”, objavljen 15. maja 1931, bilježi izvođenje 25 premijernih predstava po djelima domaćih i stranih pisaca, ali i ukazuje na činjenicu da je pozorišna djelatnost zavisila od milosti političara – tada, kao i devedeset pet godina ranije.

Posebnu vrijednost predstavljaju reklame objavljivane u ovom časopisu jer sadržajna i viuzelna analiza reklama predstavlja autentičan materijal za uvid u industriju tadašnjeg vremena. Sadržaj Jevrejskog glasa nije samo orijentiran na jevrejsku zajednicu, a uredništvo Glasa bilo je posvećeno i kulturnom životu u Sarajevu, uključujući i redovan repertoar Narodnog pozorišta u Sarajevu. Tekst pod nazivom Pregled pozorišnog rada u sezoni 1930-31 od 15.maja 1931. navodi izvođenje 25 premijera predstava po djelima domaćih i stranih pisaca, ali ukazuje i na činjenicu da je pozorišna djelatnost zavisna o milosti političara i danas kao i devedesetipet godina ranije:

“Opština је ove sezone također pritekla u pomoć Pozorištu sa 100 000 dinara subvencije. Ova subvencija, kao i državna, banovinska i redovni prihodi od predstava potpuno obezbjeđuju daljnje razviće našeg Pozorišta. Uprava je uspjela da se ne zaduži ni za dinar, a da otplati preko 50 000 starog duga. Uprava je od januara zavela i objavu predstava preko letaka uz redovne objave preko pozorišnih plakata i novina. U tim letcima su anonsirane premijere i davana kratka njihova sadržina, ili objavljivana gostovanja.”

Digitalizacija kulturne baštine manjina nije samo tehnički zadatak, već i pitanje održivog razvoja koje se tiče očuvanja kulturne raznolikosti, društvene inkluzije i pristupa znanju za buduće generacije.

Realizacija projekta će pomoći u oživljavanju sjećanja na značajan doprinos jevrejske zajednice kulturnom identitetu regije tokom prve polovine 20. stoljeća. Ostale aktivnosti uključuju istraživanje i analizu sadržaja “Jevrejskog glasa”, održavanje radionice s mladim umjetnicima za izradu inovativnih digitalnih rješenja za promociju arhiviranog sadržaja, uspostavljanje partnerstava između lokalnih manjinskih zajednica, akademskih institucija i online arhiva, te razvoj kapaciteta – obuku članova zajednice za samostalnu dokumentaciju i digitalizaciju.