Direktno iz budžeta ili kroz oglašavanje, institucije izdvoje oko 30 miliona maraka za medije, pokazalo je istraživanje CRMA-e.

Institucije vlasti na svim nivoima u BiH godišnje troše oko 30 miliona KM na medije. Na objavljivanje oglasa, javnih poziva i tendera godišnje se troši oko 1,5 milion KM, dok se na angažovanje medija koji bi pratili rad opštinskih organa vlasti ili pravili hronike aktuelnosti, te na druge vrste promocija, troši više od pet miliona maraka godišnje, pokazalo je istraživanje Centra za razvoj medija i analize.

Tri četvrtine ukupnih sredstava koje institucije troše na medije usmjereno je na javne medije, gdje spadaju i dvije entitetske novinske agencije, FENA i SRNA, i radio-televizije, FTV i RTRS.

Kantoni i opštine u Federaciji BiH troše 80% sredstava namijenjenih za medije na direktno finansiranje lokalnih javnih medija, a opštinske vlasti u Republici Srpskoj troše oko 60% tih sredstva na lokalne javne medije. Ostatak novca se ulaže u različite ugovore o promociji i oglašavanju.

Većina lokalnih javnih TV stanica u BiH koje se finansiraju iz budžeta posluje sa gubitkom, ali to ne umanjuje izdvajanja iz budžeta. U pojedinim slučajevima se ta davanja i povećavaju. Sredstva koja lokalni javni mediji dobijaju iz budžeta su bespovratna sredstva, a organi vlasti u većini slučajeva nemaju prihod od rada tih javnih preduzeća. Pojedini javni mediji se finansiraju iz više budžeta na osnovu osnivačkih ugovora, a pojedini privatni mediji se finansiraju iz budžeta opština po osnovu osnivačkog udjela opština u tim medijima.

Lokalne vlasti u Federaciji BiH

U deset kantona i 80 opština i gradova u Federaciji BiH je u 2013. godini potrošeno gotovo 16 miliona KM na medije, a naredne godine se taj iznos povećao za 300.000 maraka.

U FBiH djeluje 47 javnih medija, od kojih je pet kantonalnih, a ostali se finansiraju iz budžeta opština i gradova. Samo za rad devet lokalnih javnih televizijskih stanica koje djeluju na području FBiH potrošeno je ukupno 12,4 miliona KM, odnosno 78 posto u 2013. godini i 12,9 miliona KM ili 80% sredstava utrošenih na medije.

Kantonalni nivo

Najviša izdvajanja za rad javnog medija ima Kanton Sarajevo, koji svake godine izdvaja oko 3,5 miliona maraka za TV Sarajevo. Slijede Tuzlanski kanton koji je na RTVTK trošio oko 1,5 milion, Unsko-sanski kanton, Bosansko-podrinjski kanton, pa Hercegovačko-neretvanska županija.

Sredstva koja kantoni kao osnivači izdvajaju za javne medije se dodjeljuju kao grantovi, odnosno bespovratna sredstva i to su najveći izvor prihoda javnih medija.

Na primjer, TVSA je u 2012. godini imala ukupan prihod od oko 4,7 miliona KM. Samo oko 16 posto tog iznosa je bio prihod od marketinga. Vlada Kantona Sarajevo je iz budžeta za 2013. godinu izdvojila 340.000 KM za kupovinu programa za TVSA i 50.000 KM za kupovinu opreme. Naredne godine TVSA je iz budžeta, pored redovnog finanisranja,  dobila dodatnih 50.000 KM za kupovinu opreme. I pored tih izdvajanja iz kantonalnog budžeta, Televizija Sarajevo od sarajevskih opština i Grada Sarajevo naplaćuje usluge snimanja i emitovanja sjednica i objavljivanja hronika aktuelnosti na osnovu čega je 2013. godine naplatila oko 140.000 KM, a 2014. godine oko 115.000 KM.

Radio Herceg-Bosne iz Mostara finansiraju, pored Hercegovačko-neretvanskog kantona, i opštine koje su suosnivači tog medija: Dobretići, Grude, Kiseljak, Kreševo, Kupres, Livno, Ljubuški, Neum, Posušje, Ravno, Stolac, Tomislavgrad, Čapljina, Čitluk i Široki Brijeg. Pritom, većina opština koje izdvajaju sredstva za Radio Herceg-Bosna imaju i lokalne medije na koje troše budžetska sredstva. Na primjer Općina Tomislavgrad je za lokalni Radio Tomislav u 2013. i 2014. godini izdvajala po oko 110.000 KM, a Općina Čapljina za Radio Čapljina u 2013. godini skoro 200.000 KM.

Opštinski nivo u Federaciji BiH - više novca pred izbore

Na nivou opština i gradova u Federaciji BiH djeluje 42 lokalna javna medija. Za rad tih TV i radio stanica u 2013. godini je potrošeno ukupno 5,7 miliona maraka, a u 2014. godini su izdaci uvećani na gotovo 6 miliona – približno jednako uvećanju ukupnih troškova za medije na nivou Federacije BiH u toj, izbornoj, godini.

Izdvajanja opština za medije nisu posve transparentna. Tako pored toga što je Općina Livno izdvajala novac za Radio Herceg-Bosne i Radio Livno, izdvojila je i 13.000 maraka 2013. godine i 12.000 maraka 2014. godine u svrhu potpore medijima, dok u budžetu Općine nije navedeno ko su korisnici tih sredstava.

U 2013. i 2014. godini, Grad Zenica je na RTV Zenica potrošio oko 840.000 maraka. Grad Tuzla je u te dvije godine na lokalnu RTV 7 potrošio oko 733.000, a Grad Bihać je na Radio Bihać u te dvije godine potrošio oko 737.000 maraka.

Najmanje sredstava izdvajaju Busovača, Olovo, Posušje, Velika Kladuša i Široki Brijeg koji za lokalne medije izdvajaju između 20 i 40 hiljada maraka godišnje.

Lokalna uprava u Republici Srpskoj

Opštine u Republici Srpskoj su u 2013. godini potrošile najmanje 6,3 miliona KM, a 2014. godine oko 5,9 miliona KM. Od toga je za rad 23 lokalna javna medija (dvije TV stanice, 20 radio stanica i jedno javno izdavačko preduzeće) utrošeno oko 60% javnih sredstava za medije – po 3,8 miliona godišnje.

U izvještajima o izvršenju budžeta, samo Grad Trebinje navodi prihode od Radija Trebinje, i to u visini od oko 160 hiljada KM, dok su ostali mediji korisnici bespovratnih sredstava.

Na primjer, za Javno izdavačko preduzeće Semberija i Majevica iz Bijeljine izdvojeno je oko 50% sredstava koje je Grad iz budžeta dodijelio medijima. Pregovaračkim postupkom bez objavljivanja obavještenja o nabavci, Grad je dodijelio ugovor RTV BN ukupne vrijednosti 146.000 KM za medijsko praćenje i oglašavanje i medijsku prezentaciju i promociju Grada Bijeljina tokom 2013. godine.

Sredstva iz budžeta su dodijeljena i Alternativnoj televiziji iz Banjaluke (28.526 KM) i PAN radiju (5.803 KM). Obavještenja o dodjeli ugovora ATV i PAN Radiju nisu objavljeni u Službenom listu BiH. U 2014. godini, Grad Bijeljina je na TV stanice utrošila 152.000 maraka.

RTV BN je ugovor potpisala i sa Gradom Doboj “za medijsko praćenje značajnih aktivnosti na području grada Doboja u 2013. i 2014.” u visini od oko 110.000 KM. RTV BN je po osnovu ugovora dobila sredstva od opština Bratunac, Derventa, Lopare, Pale, Ugljevik i Vlasenica.

Opština Derventa je za potrebe medijskog predstavljanja u emisiji uživo “Nedeljno popodne” na TVBN 2013. godine utrošila oko 17.000 KM i jedina je od opština koje su sklopile u ugovor sa TVBN u kojoj na vlasti nije Srpska demokratska stranka.

RTV Istočno Sarajevo je zabilježila veliki pad u prilivu budžetskih sredstava – sa 216.000 KM koliko su dobili iz budžeta Grada Istočno Sarajevo, pali su na 88.425 KM. Grad Istočno Sarajevo je 2014. godine donio Pravilnik o načinu, kriterijima i postupku raspodjele sredstava medijima, po kojem se sredstva dodjeljuju putem javnog poziva. U 2015. godini, korisnici tih sredstava su RTV BN, TV OSM Pale, Alternativna televizija i Radio OSM.

Inače je Vlada Republike Srpske u izbornoj 2014. godini povećala izdvajanja iz budžeta za kampanje Vlade za 1444% (ili skoro hiljadu i po posto). U RS je primijetno finansiranje privatnih medija iz budžeta po stranačkoj liniji.