Internet platforme za naučnike i istraživače
Internet platforme za naučnike i istraživače
Statistike pokazuju da prosječan naučni rad pročita svega šest ljudi. U doba internet tehnologija, istraživači širom svijeta se povezuju online u potrazi za suradnicima, recenzentima i publikom koja će cijeniti rezultate njihovih istraživanja. Ovo su neka od najpopularnijih mjesta i alata za naučnike i naučnice online.
Foto: Sergey Zolkin/Unsplash
Počeci interneta čvrsto su povezani sa naučnom zajednicom, koja je rano shvatila njegov značaj za povezivanje istraživača, prikupljanje i obradu podataka i dijeljenje informacija. Danas više od 35 posto svih objavljenih naučnih radova uključuje međunarodnu suradnju, zahvaljujući, između ostalog, olakšanom pristupu bazama podataka i online mrežama istraživača poput ovih. Korištenje društvenih mreža i savladavanje tehnika promocije koje nudi web doprinose širenju znanstvenog znanja i van uskih krugova akademskih zajednica.
Ekvivalent Facebooku i LinkedInu u svijetu naučnih radnika, ResearchGate predstavlja početnu tačku za povezivanje sa naučnom zajednicom za svakog istraživača. Među mrežama za naučnike i istraživače, ResearchGate se izdvaja najvećim brojem aktivnih članova, njih čak 11 miliona, koji mogu objavljivati radove, tražiti suradnike, pratiti određene teme ili korisničke profile i objavljivati kratke recenzije tuđih radova. Za registraciju je potrebno imati email adresu akreditovane naučne institucije ili dokaz o objavljivanim naučnim radovima.
Otvoreni pretraživač naučnih radova objavljenih u akademskim časopisima i knjigama, disertacija, patenata, sudskih mišljenja i drugih spisa, prema nekim procjenama, sadrži oko 160 miliona dokumenata. Za razliku od drugih pretraživača naučnih radova, koji dozvoljavaju filtriranje prema različitim faktorima, Google Scholar, kao i globalni pretraživač kojeg je dio, ima posebnu formulu koja na vrhu pretrage izbacuje najrelevantnije i najčešće citirane radove.
Sistem identifikacije pojedinih istraživača, ORCID (Open Researcher and Contributor ID) je nastao iz potrebe da se doprinosi određenih pojedinaca mogu pratiti i nakon promjene ili drugačijeg pisanja imena ili prezimena i razlikovati od radova drugih s istim imenom, te da se, kako se navodi na web sajtu organizacije, "olakša prelaz od nauke do e-nauke". Registracija je otvorena za institucije i pojedince i trenutno okuplja tri miliona članova.
Pod sloganom "Strogost naučnika, stil novinara", The Conversation predstavlja bazu 36.000 eksperata za različite naučne oblasti, koji objavljuju komentare i analize naučnih istraživanja i vijesti pripremljene u formatu za javnost. Svi tekstovi objavljeni na sajtu dostupni su za besplatno preuzimanje i dijeljenje, sve u cilju širenja tačnih naučnih informacija i pobjeđivanja lažnih vijesti i nestručnih analiza.
Ranije poznata kao Web of Knowledge, Web of Science je servis za indeksiranje citiranih naučnih radova, tvoreći mrežu tematski sličnih istraživanja. Platforma, koju trenutno vodi Thomson Reuters, od svog je začetka nekoliko puta proširena i od 2008. uključuje radove iz društvenih nauka od 1900. godine pa nadalje i prati više od 28 hiljada akademskih časopisa iz cijelog svijeta.
Kvantificirajući utjecaj određenog istraživanja, ovaj web sajt korisnicima omogućava da prate i mjere aktivnost fokusiranu na rezultate njihovog istraživanja, prikupljajući i analizirajući podatke sa cijelog weba, od društvenih mreža do blogova i dokumenata javnih institucija. Kroz posebno krojene izvještaje za pojedince, institucije, istraživačke organizacije i izdavače, Altmetric koristi tehnike data mininga da istraživačima približi utjecaj koje njihov rad ima u javnosti, a moguće je preuzeti i "značku" koja, ubačena u kod na web sajtu istraživačke institucije, prikazuje podatke o spominjanju određenog istraživanja online.
Otvorena online baza podataka, fotografija, grafika i video snimaka nastalih tokom i kao rezultat naučnih istraživanja, čineći ih dostupnim pod Creative Commons licencom. Figshare je namijenjen pojedincima, institucijama, izdavačima naučnih radova i svima koje zanimaju određene teme istraživanja, fokusirajući se na formate koje je moguće lakše predstaviti i podijeliti nego standardne naučne radove.
Baziran na, za brojne web servise danas esencijalnom, geo tagovanju sadržaja, ovaj servis istraživačima i drugima omogućava da pronađu istraživanja fokusirana na određenu geografsku lokaciju. Kada pretraga po ključnoj riječi i autoru nije dovoljna, Journalmap je tu da doda sloj informacija o geografskoj lokaciji koristeći opise područja navedene u tekstu, što je posebno korisno za istraživače iz područja prirodnih nauka, ali i za ekonomiste, lingviste i druge.